Patara

Mettius Modestus ve Lahit Kemeri

Plaj Kültürünün En Gerçek Hali

Bu tanım, Patara’ya tıpatıp uymaktadır. İçtenlikle söyleyelim ki, el değmemiş kumsalın mı yoksa hemen yanındaki harabelerin mi daha etkileyici olduğuna karar vermek oldukça zor! Kumsalın böylesine bâkir kalmasının iyi bir nedeni var tabi: burası bir koruma alanı. Hem de tüm kumsal, Caretta – Caretta’ların (korundukları) yaşam alanı ve aynı zamanda birinci derece arkeolojik sit alanı olduğu için iki katlı koruma altında.

Patara’nın Büyüleyici Günbatımları

Dahası, Patara kumsalının gerisindeki Gelemiş köyünü henüz hiçbir tur operatörü keşfetmedi. Köyün genel havasında bir sadelik var; yerel aile işletmeleri, kalacak sevimli yerler ve kendi üretimleri olan yiyecekler sunuyor. Kumsalda rastlayabileceğiniz tek insan yapısı şey, belediyenin işlettiği küçük ahşap bir kafe.

Onun dışında sizi bekleyen, 12 km’lik bakir bir kumsal!

Arkeolojik Bir Güzellik: Antik Patara

Bronzlaşmanın yanı sıra kültürel etkinlik de yapılamaz mı? Patara harabeleri arasında bir yürüyüşe çıkın. Sahile giderken zaten yanından geçtiğiniz için erişimi çok kolaydır. Sizi burada bir yanda kum tepeleri, arkada dağlar ve arada bir yerde doğal yaşamıyla bir kıyı gölcüğünün oluşturduğu muhteşem bir ortam bekliyor. Zaten Patara’nın Roma döneminde çok önemli bir şehir olduğunu hemen anlıyorsunuz. Kısmen restore edilmiş olan kalıntıların da anlatacağı çok ilginç hikâyeler var.

Patara, bir Tiyatro, birkaç Tapınak Türbe, bir Meclis Yapısı ya da Bouleuterion ve bir de Sütunlu Cadde’ye ev sahipliği yapar. Ziyaretçilerin çoğu Ana Cadde ve Bouleuterion bölgesini geçmezler ki bu bir kayıptır. Bu gönderide, daha ileriye doğru yol aldığınızda sizi çok şaşırtacak görüntülerle karşılaşacaksınız.

Ancak Roma döneminin sonlarına doğru düşüş başladı. Yüzyıllar boyunca Patara, hem boyutundan hem de öneminden kayıplar verdi. Nihayet liman alüvyonla dolduğunda, Patara’nın da sonu gelmiş demekti. Bakımsızlığa terk edilen muhteşem yapılar zamanla kumların altında kaldılar.

Neyse ki Patara’da yapılan kazılar bu görkemli yapıların bir kısmının gün yüzüne çıkarılmasını sağladı ve bunların bazıları da titizlikle restore edildi. Aşağıda yer verdiğimiz çevrede bizimle bir geziye buyurun.

METTIUS MODESTUS Kemeri

Patara’ya geldiğinizde ilk gözünüze çarpan şeylerden biri Mettius Modestus Takı olacaktır. Bu üç tonozlu zafer Takı, Patara’nın simgesi olmuştur.

Patara halkının Likya ve Pamfilya valisi General Mettius Modestus onuruna inşa ettiği üç tonozlu bu büyük tak, 10 m yüksekliğindedir. Takın yanında çoğunlukla Likya Sarkofajı (lahit) olan bir Nekropol (toplu mezar yeri) görürsünüz. Takın 50 m kadar güneyinde, MS 1.yüzyıldan 4.yüzyıla kadar kullanılmış olan sekizgen bir havuzun kalıntıları bulunur.

Tiyatro Oldukça İyi Korunmuş ve Harika Manzaralar Sunuyor

Son derece etkileyici olan sahne binası ya da Skene, 41,5 m uzunluğunda ve 6,5 m yüksekliğindedir. Sahne duvarının kuzeybatı tarafında bulunan anıtsal yazılar, sahnenin tamamının Quintus Velius Titianus tarafından finanse edildiğini anlatır.

Titianus ayrıca oturma yerlerinin üst bölümündeki 11. sırayı (ve belki on birinci cercis), bu bölüm üzerindeki tenteyi ve belki diğer perdeleri de finanse etmiş olabilir. Yazıda ayrıca kızı Velia Procla’nın yenileme çalışmalarını tamamladığı ve tiyatroyu İmparator Antoninus Pius ve bazı tanrılara adayarak heykel ve mermerlerle süsleyip döşediği bilgileri yer alıyor.

 Etkileyici Bouleuterion

Bouleuterion’un Pencerelerinden Birinden Manzarayı Kontrol Ediyoruz

Daha sonra büyük bir depremin ardından yapıya, içinde bir sahne bulunan bir Stoa, saçak eklendi. Bundan sonra yapı konser salonu olarak da kullanıldı. Bouleuterion, 21 sırada yer alan 1400 kişilik oturma kapasitesine sahip. Merkezinde Yöneticilere ayrılan oturma yerine ‘tribunalia’ deniyordu. Restore edilmiş olan yapı, Patara’nın kesinlikle en çarpıcı ögelerinden biridir!

Sütunlu Ana Cadde

Caddenin bir tarafında eskiden var olan dükkânların yıkıntılarını görebilirsiniz. Diğer tarafta ise devam eden kazı çalışmaları nedeniyle erişime kapalı olan Merkez Hamamı ve Nero-Vespasianus Hamamı kalıntıları bulunmaktadır.

Deniz Feneri

Önemli bir liman şehri olan Patara’nın doğal olarak bir deniz feneri de vardı. Yaklaşık 2000 yıllık olduğu tahmin edilen fenerin dünyada en eskilerden biri olduğuna inanılıyor. MS 60 civarında yapılan fenerin yüksekliğinin de inşa edildiğinde 16 ile 20 metre arası olduğu tahmin ediliyor. Deniz fenerinin bir tsunami ile yıkılmış olduğuna dair teoriyi, araştırmacılar da destekliyor. Feneri oluşturan taşların aynı tarafta bulunması teoriyi doğruluyor.

Bilim insanları, bir depremde taşların her tarafa dağıldığını söylüyorlar. Bugün fenerden ayakta duran pek fazla parça kalmış değil, ama restorasyon için planlar yapılıyor. Ancak şu haliyle bile hayran olunası bir yapı…

Prostylos Tapınağı Ve Selçuk Hamamı

Patara’nın çalılıkları arasında gerçekten çok görkemli ve iyi korunmuş bir tapınak yükselir. Prostylos Tapınağı, Likya’nın en iyi korunmuş tapınağı olarak bilinir. Bir buçuk metre yüksekliğinde bir taban üzerine oturtulmuş olan yapının boyutları 12,8 x 9,7 metredir. İbadet edilen alana şimdi bir iskele ile destek verilmiş olan 6,6 metre yüksekliğinde gösterişli bir kapıdan giriliyor. MS 2.yüzyılda inşa edilen tapınağın kime adanmış olduğu bilinmiyor. Prostylos Tapınağı’nın hemen yanında bir Selçuk Hamamı’nın yıkıntıları yer alıyor.

Patara’nın Diğer İlginç Kalıntıları 

Çok geniş bir alana yayılmış olan Patara’nın her köşesinde eski kente ait harabelerin olduğu söylenebilir. Örneğin, eskiden bir Tahıl Ambarı olan oldukça büyük bir bina görürsünüz. Onun yanında başka bir Tapınak Türbe, ‘Pseudoperipteral yapıda’ bir Tapınak Türbe bulunur. Hemen girişinde sizi karşılayanlar arasında birkaç Nekropol, Tapınak Türbe, Seramik Fırınları ve Liman Hamamları sayılabilir.

Liman Hamamları’nın yanında, kendine ait öyküsüyle yemyeşil bir palmiye korusu olan Leto’nun Palmiye Korusu yer alır. Efsaneye göre Tanrı Apollo, Zeus ile Leto’nun oğludur. Bir kıskançlık kriziyle Hera’nın her yeri lanetlemesinden sonra Leto, Apollo ve Artemis’i doğurmak için kendine güvenli bir yer arayıp bulmak zorunda kalır. Nihayet okyanusun tabanına bağlı olmayan bir ada bulduğunda doğum sancısı başlar. Leto, yumuşak çayıra diz çökerek kollarını bir palmiye ağacına doladığında, altındaki toprak neşeyle güler. İşte Apollo o zaman doğar. Antik dönem kaynakları bu yerin Ege Denizi’nde bir ada olan Delos olduğundan bahseder. Ancak modern literatüre göre kayalık olan Delos, mitolojideki tanıma uymaz; oysa Patara’daki palmiye korusu tamamen uygundur.

Yakınlarda Başka Nereler Var?

Letoon; Likya festivali mekanı (6 km)

Xanthos, görülmeye değer mi? (10 km)

Şirin  Kalkan‘ın keyfini çıkarın! (12 km)

Sidyma, ineklerin Likya Lahitlerinin yanında poz verdiği yer (16 km)

Kalabantia; Fethiye yakınlarında bir korsan yuvasını ziyaret etmek (22 km)