Türkiye’de Gül Hasadı

Türkiye’de Gül Hasadı

Isparta’dan yolu geçen, herkes burasının güller şehri olduğunu mutlaka farkedecekdir. Şehre yaklaştığınızda, gül ürünlerini tanıtan pembe reklam panolarını kaçırmanız imkansız. Isparta gül üretiminin, uzun bir geçmişi var. Her zaman olduğu gibi asıl sihir tarlada gerçekleşiyor ve Isparta’daki gül hasadının sırrı erken kalkanların yetenekli ellerinde gizli. Güllerin taze kokusu sabah havasını doldurduğunda, koku burun deliklerinize çarpar ve hayranlık uyandıran gül bahçesi hızla çiçek açan pembe çalılardan yemyeşil tarlalara dönüşür.

Bu yazıda size güllerin Türkiye’de nasıl başladığını ve gül hasadı gezinizden en iyi şekilde yararlanmak için yapmanız gerekenleri anlatacağız.

Bugün Isparta’daki gül tarlalarına baktığınızda, sanki çok uzun yıllardır oradalar ve manzaraya hakimlermiş gibi düşünebilirsiniz. Ancak bu şehrin sembolü olan gül, çok ilginçtir ki aslında bu bölgeye özgü değil. İlk fidanlar 1870’lerin başında İsmail Efendi tarafından Bulgaristan’dan gizlice getirilmiş. Fidanları aldığı Kızanlık’taki (veya Kazanlık’taki) Bulgar gül vadisi bir koruma alanıymış. Müftüzade İsmail Efendi Bulgaristan’da bulunduğu dönemde gül yağı üretiminin ne kadar kazançlı olabileceğini fark etmiş ve Isparta’ya döndükten sonra gül yağı üretimini denemeye karar vermiş ve 1892’de gül yağı üretimine başlamaya hazır hale gelmiş.

Türkiye’de gül yağı üretimi artık dünya üretiminin yaklaşık% 65’ini oluşturduğu ve bölgedeki binlerce aile için önemli bir gelir kaynağı olduğu için, bir bakıma bundan gerisi hikaye.

Isparta Gül Tarlaları Nerede?

Bölgedeki lavanta tarlalarının aksine gül tarlaları birçok vadi ve köye dağılmış durumdadır. ‘Güller Vadisi’ veya ‘Gül Vadisi’ olarak adlandırılan Isparta’nın en büyük gül tarlalarını, Güneykent yakınlarında bulabilirsiniz. Ama aynı zamanda Yeşilyurt, Gülköy ve hatta lavanta köyleri olan Kuyucak ve Ardıçlı yakınlarında da bulmanız mümkün. Bizim gibi bağımsız gezginlerseniz, çıkacağınız kısa bir yolculuk sayesinde gül tarlalarını mutlaka göreceksiniz. Ancak tipik bir gül tarlası arıyorsanız, Gül Vadisi’ne gidin.

Bu makaledeki fotoğrafların hepsi Yeşilyurt yakınlarında çekilmiştir.

Gül Tarlalarını Ziyaret Etmek Ve Gül Hasadını İzlemek İçin En Doğru Zaman Hangisidir?

Gül tarlalarından ve gül hasatından en iyi şekilde yararlanmak istiyorsanız bölgeyi mutlaka ziyaret edin. Bilmeniz  gereken iki şey var: doğru aylarda ve gün içinde doğru zamanda ziyaret etmelisiniz. Gül tarlaları, Mayıs ortasından Haziran sonuna kadar çiçek açar.

Gül hasadı her sabah çok erken saatlerde başlar, dolayısı ile eğer sabah saat 10’da ziyaret ederseniz çok geç kalırsınız ve çünkü o saate kadar her çiçek açan gül, çoktan hasat edilmiştir.

Gül hasadı tamamen elle yapılır ve hergün güneş doğarken başlar. Amaç, güneş parlamadan ve çok ısınmadan önce toplama işini bitirmektir. Bu çalışanları güneşten korumak için değil, değerli olan ürünü korumak içindir. Taze ve tamamen çiçek açan çiçeklerde bol miktarda yağ bulunur. Güneş ışınları etkisini arttırdıkça, güller çok çabuk olgunlaşır ve yağın buharlaşmasına neden olur.

Hasat edilen güller, aynı gün işlenmek üzere fabrikaya getirilir. Günümüzde, gül yağı üretiminin çoğu son derece endüstriyel olsa da, bazı zanaatkăr gül yağı üreticileri, hălă geleneksel yöntemler kullanıyor ve siyah kapları kullanarak gül yağı üretiyorlar ve hiçbir kimyasal kullanılmıyor. 1 kg gül yağı çıkarmak için yaklaşık 4 ton gül gerekir. Bunun 1,5 milyondan fazla gülle eşdeğer olduğunu biliyorsanız, bunun büyük emek ve uzun bir süreç olduğunun farkındasınızdır. Bu durumda gül yağının, koku endüstrisinin sıvı altını olarak kabul edilmesine şaşmamalı.

Gül tarlalarını görmek için gezilecek köyler listemizde Gülköy’ü fark etmiş olabilirsiniz. Gül kelimesi, sadece Isparta yakınlarında gördüğünüz reklam panolarında yazılı değil elbette aynı zamanda birçok kız ve kadının içinde ”gül” kelimesi olan isimlere sahip olduğunu fark edeceksiniz. Bazılarına sadece Gül, bazılarına Gülay, Gülseren veya Gülderen denir. Bu son üçünün güzel bir hikayesi var.

İsimler, kızın doğduğu günün saatine bağlı olarak verilir. Akşam doğan kızlara Gülay denir, Gülseren’ler, damıtılmadan önce güllerin yayıldığı öğleden sonra doğarlar ‘gülleri yayan’ anlamına gelir. Sabahın erken saatlerinde doğan kızlara ise Gülderen denir, çünkü hasat o zaman gerçekleşir.

Gül yağı elde etmek için, sadece çiçek açan güller hasat edilir. Değerli ve narin aromasının yanı sıra, gül yağı antidepresan olarak veya cildi iyileştirmek için kullanılabilir.

Gül suyu ise;

* yaraların iyileşmesi
* cilt kızarıklığının azaltılması
* gözenek sıkılaştırma
* yaşlanma karşıtı etkiler
* göz enfeksiyonlarının tedavisi
* farenjit için yatıştırıcı 
* baş ağrılarının giderilmesi
* anksiyete ve depresyona yardımcı olmak amacıyla kullanılır.

Ziyaret Öncesi Pratik Bilgiler

Isparta yakınlarındaki gül tarlalarını en iyi şekilde görmek ve özellikle gül hasadına şahit olmak istiyorsanız sabahın erken saatlerinde mutlaka orada olun. En iyi deneyim için, küçük guruplar halinde veya yanlız ziyaret edin. Hasada katılmak isterseniz emin olun bunu yapmaktan büyük memnuniyet duyacaksınız. Gül hasadında hız önemli bir unsurdur, bu yüzden başka bir yardım eli her zaman takdir edilir! Çiçekleri nasıl toplayacağınıza dair hızlı bir bilgilendirmeden sonra işe koyulabilirsiniz. Yanınıza mutlaka sizi sıcaktan  ve güneşten koruyacak bir şey getirdiğinizden emin olun.

Önceden organize edilmiş bir etkinlikle ilgileniyorsanız, her yıl Mayıs ayında düzenlenen ve Isparta Güneykent Belediyesi tarafından düzenlenen yıllık Gül Festivali’ne katılmayı düşünebilirsiniz. Ayrıca, ziyaretinizi doğru zamanlarsanız – ve biraz şanslıysanız – lavanta tarlalarına yaptığınız ziyareti gül hasadı deneyiminizle birleştirebilirsiniz. Haziran ayı sonlarında lavantanın çiçek açması için hala erken olsa da, mor renk genellikle kendini göstermeye başlıyor. Bu şekilde, gül hasadının son günlerinin ve lavanta çiçeklenmesinin ilk günlerinin tadını çıkarabilirsiniz.